De toekomst van Sea Shepherd op het gebied van fondsenwerving en actie

Landsdirecteuren die postzegels halen

Tot september 2018 was de fondsenwerfstrategie van Sea Shepherd volledig gebaseerd op vrijwillige donaties. Kun: “Heel lang is er genoeg aandacht geweest van de media waardoor er een dusdanige bekendheid was dat mensen ons ook zonder fondsenwervingsprogramma wisten te vinden. Mensen benaderden uit zichzelf de organisatie. We willen niet overkomen als een organisatie die vraagt om het vragen.”

Vons: “Nog geen jaar geleden was er überhaupt geen budget voor fondsenwerving. Dat wilden we gewoon niet. De landsdirecteuren, zoals bijvoorbeeld ikzelf, staan de pers te woord en we halen de postzegels, puur omdat niemand anders het doet.” Kun: “Binnen Sea Shepherd is mijn rol nu de IT-er, de data-analist, de marketeer én de fondsenwerver. We werken veel samen hier, maar ook met partners en externe partijen die hun uren willen bijdragen aan de organisatie.” Vons: “We willen namelijk niet alleen je geld. Wat kun je voor ons doen? Er is maar één wereld en daar ben jij onderdeel van. Als je een beetje verantwoordelijkheid op je wil nemen, super.” 

Exposure: Whale Wars en celebrities

Vons: “Whale wars, een documentaireserie op Discovery Channel, heeft ons echt op de kaart gezet en heeft ons wereldwijd enorm veel donateurs opgeleverd.” Daarnaast zitten onder meer Sean Connery, Sean Penn, Pamela Anderson en Brigit Bardot in de adviesraad van Sea Shepherd.

De exposure en ook donaties vanuit de wereld van celebrities hebben enorm bijgedragen aan de acties: “Het wereldwijde budget lag zo rond de 15 miljoen. Als je dan een donatie krijgt van 5 miljoen: reken maar uit. We hebben iemand die contacten heeft in Hollywood. Het is een stuk makkelijker als je tegen Bob Barker (35 jaar presentator van spelshow The price is right, red.) kan zeggen: we hebben een boot nodig. Dat is gericht en echt concreet. Daarmee maak je iemand aandeelhouder van je missie. Dat schip is ook naar hem vernoemd. Bij Sam Simon, bedenker van the Simpsons, idem dito. Die boten maken jaar in jaar uit het verschil. Dan wordt zo iemand onderdeel van de organisatie en van de aantrekkingskracht van Sea Shepherd.”

Bij acties gaan ook regelmatig bekende personen mee: “Dat spreekt het publiek aan. In 2000 was ik bijvoorbeeld zelf aan boord met Theo Maassen, Hans Teeuwen, Kim van Kooten en Thom Hoffman (Maassen en Teeuwen hebben toen drie dagen vastgezeten op de Faeröer Eilanden, red.) op campagne tegen de walvisvaart. Bekende personen kunnen ook ambassadeur worden. Bij de Red Hot Chilli Peppers is dat bijvoorbeeld structureel, financieel en qua support.”

Samenwerking in actie

Sea Shepherd wordt structureel ondersteund door de Postcodeloterij en mocht vanuit het Droomfonds van de Postcodeloterij aan de Ocean Warrior bouwen, die in 2016 te water werd gelaten. 

Sea Shepherd gelooft verder niet zo in samenwerking met andere organisaties. Wel ondersteunt Sea Shepherd structureel kleine natuurbeschermingsorganisaties en overheden in ontwikkelingslanden.

Vons: “Een vertrouwensrelatie bouw je alleen op door lokale mensen te betrekken en commitment aan te gaan voor langere termijn. Helaas hebben we dat nodig. Anders is het gewoon gebeurd met bepaalde vispopulaties of met het rif.” Sea Shepherd gebruikt bij arrestaties op open zee het mandaat van de VN: “Dat kun je zelf stellen. Iedereen mag dat gebruiken in inter-territoriale wateren.

Voor territoriale wateren is het een ander verhaal. In veel Afrikaanse landen, waar zich het meest visrijke water ter wereld bevindt, is er geen capaciteit om te patrouilleren. Die worden massaal leeggevist door grote Zuid-Europese en Aziatische industrieschepen. Niemand controleert daarop. In landen als Gabon en Liberia werken we samen met nationale overheden. Wij leveren de schepen plus bemanning; desbetreffende landen de officials, mariniers met wapens en bevoegdheden om te boarden en arrestaties te verrichten. Zo krijgen wij ook daar het mandaat om arrestaties uit te kunnen voeren. Visserij is geen romantisch, ambachtelijk vak. Er is niks nobels of stoers aan. Het is moderne slavernij op grote fabrieksschepen. Vissers die in arme landen als Birma geronseld worden. Wat wij met inspecties meemaken is dat namen, aantallen en paspoorten niet kloppen. Ook dat pakken wij aan.”

Niet alleen zenden, maar betrekken

Kun: “Waar een mooie uitdaging ligt, is om een strategie uit te rollen die dicht bij de organisatie ligt. Dus niet een marketingmachine oprichten om een zo groot mogelijk bereik te krijgen, doelgroepen te filteren of te segmenteren, maar juist uitgaan van deze organisatie en van onze directe actie als onderscheidend vermogen. Een club die aan de frontline op open zee in actie het verschil maakt. Dat wil je vertalen naar goede fondsenwervingscampagnes.

De uitdaging is vooral het zoeken naar de juiste kanalen om dat over te brengen. Het belangrijkste wapen dat wij hebben op het gebied van marketing is content. Op elk schip is er een media-station aanwezig. Er wordt geweldige content geproduceerd. Dat willen we niet alleen maar zenden en meedelen; we willen mensen betrekken. De roep om actie integreren in elke uiting die je levert op zo’n manier dat het niet glad wordt. Daar zijn we nu, onder meer met een CRM systeem, de infrastructuur voor aan het bouwen.

Traditioneel zijn we een organisatie waar iedereen mee kan op een schip als chef, deckhand of iets dergelijks. Nu willen we mensen ook betrekken op een manier dat ze gaan denken: die missie is ook mijn missie. We zijn een beetje aan het testen wat voor ons werkt. Sea Shepherd Global heeft met meer dan een miljoen volgers een grote facebookpagina. We zijn gaan testen met een facebook fundraiser. Het was geweldig wat daar gebeurde in de interactie tussen supporters onderling en richting Sea Shepherd. Mensen communiceerden naar ons dat ze het fijn vonden dat we ze een mogelijkheid gaven om bij te dragen.

Fondsenwerving gaat om geven en nemen. Juist omdat wij zo duidelijk zijn in onze missie en methodes heb je mensen veel te geven; dat de actie mede dankzij hen kan gebeuren. De organisatie wil een instinctieve emotionele reactie oproepen, zodat het vanzelfsprekend is om bij te willen dragen. Dat je mensen niet met rationele marketingtechnieken moet overtuigen, omdat het vanuit een gevoel duidelijk is: daar ben ik onderdeel van, dat is ook mijn missie.” 

Een archetype met merchandising in het kielzog

Sea Shepherd lijkt een stijlfiguur te willen neerzetten met kleding en een hoofdkantoor met een tattoostudio. Vons: “Een heleboel dingen zijn niet van tevoren uitgedacht, maar achteraf kun je het zo bepraten. Ik heb het logo bedacht met de piratenvlag, de herdersstaf en de drietand van Neptunus. Destijds zei de internationale directeur: ‘Geert came up with a logo, but we are not going to use it.’

Nu is het wereldwijd een miljoenending: merchandising is de grootste bron van inkomsten. Het heeft iets archetypisch, de rebel, de piraat. Bij Sea Shepherd rol je er steeds meer in. Het wordt je leven. Omdat de organisatie zo plat is krijg je echt het idee van een wereldwijde movement. Je belichaamt het als het ware. Het kan ook bijna een eng kantje hebben. Zit je daar met je Sea Shepherd tattoo en je klerenkast vol met Sea Shepherd kleding. Haha.”

De kunsten en het onrecht

Kun: “Het is niet voor niets dat we die tattoo studio hier hebben. Het is heel authentiek dat iemand zijn lichaam beschikbaar stelt om daar een uiting van de oceaan op te zetten. We zijn ambassadeurs voor het leven, dat zit in het uitdragen van de missie door middel van tattoos, door middel van merchandising, die lifestyle-achtige benadering.” Vons: “We doen steeds meer in de creatieve hoek. We doen van alles met tattoo-gastartiesten, tattoo-marathons, werk aan de muur. Een grote Duitse tattooproductfabrikant heeft zich aan ons gecommitteerd met onze eigen safety cartridges voor tattoos. Componisten van klassieke muziek steunen ons. In Italië hebben we een opera opgevoerd, waarvan de opbrengsten naar Sea Shepherd gingen. We gaan conservatoria en kunstacademies benaderen. De verandering die we nodig hebben gaat niet komen van politici of wetenschappers. Zij kunnen belangrijke dingen ontdekken, maar wat in het hart zit zijn kunst en muziek. Dat drijft verandering.”

“Ik kan niet tegen onrecht. We zijn onderdeel van de planeet en moeten verantwoording nemen. Van Sea Shepherd werd heel lang gedacht: waar bemoeien jullie je mee? Draai het eens om. Wat geeft de kleine club vissers het alleenrecht om te kunnen zeggen: wij willen uit het water nemen wat we willen. Waarom heeft de rest van de wereld niet het recht om te zeggen: wij willen dat je dat laat zitten.” 

Over Sea Shepherd Conservation Society

Na zijn vertrek bij Greenpeace richtte Paul Watson in 1977 de Earth Force Society op, die in 1978 een eerste trawler aanschaft, de Sea Shepherd. Deze ramt twee keer de walvisvaarder Sierra: de toon is gezet. In 1981 wordt de Sea Shepherd Conservation Society officieel opgericht. De organisatie is zeer actief op het gebied van rechtvaardigheid voor wat er in het water leeft. Sinds 2010 bevindt het hoofdkantoor van Sea Shepherd zich in Amsterdam.